Το Άλσος Παγκρατίου συνιστά μοναδικό «δασικό πνεύμονα», με σημασία για την Αθήνα ανάλογη με τον Εθνικό Κήπο, γι’ αυτό προστατεύεται. Είναι αρκετά μεγάλο, κρίσιμο για το μικροκλίμα και τη βιοποικιλότητα της περιοχής, με ισχυρό πολιτισμικό και ιστορικό παρελθόν, αλλά και μέλλον.
Η ιστορία του αρχίζει το 1908 ως φυτώριο δασικών ειδών (δένδρων και θάμνων) της «Φιλοδασικής Εταιρείας», προς μεταφύτευση στους λόφους των Αθηνών. Το 1936 η «Φιλοδασική» παραχωρεί την έκταση στο Δήμο Αθηναίων, για να λειτουργήσει ως ελεύθερος δημόσιος χώρος αναψυχής. Για την πρώτη του ανάπλαση μεριμνά η Διεύθυνση Κήπων και Δενδροστοιχιών του Δήμου την περίοδο 1937 – 1939.
Τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια λειτουργεί εκεί το θέατρο «Άλσος», που ξεκινά παραστάσεις στις 27 Μαΐου 1950. Έκτοτε και ως τα τέλη της δεκαετίας του 1960, στο υπαίθριο θέατρο γίνονται μουσικές εκδηλώσεις και παίζονται επιθεωρήσεις από αθηναϊκούς θιάσους. Κυρίως όμως, από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, συνδέεται με το «Ελεύθερο Θέατρο», το οποίο άλλαξε την επιθεώρηση στην Ελλάδα, όπως και τη ζωή του Άλσους και όλης της συνοικίας. Στα τέλη της δικτατορίας, το Άλσος έχει πλέον γίνει στέκι καλλιτεχνών και φοιτητόκοσμου, μια ουσιαστική εστία αντίστασης στο δικτατορικό καθεστώς. Ως το απόγευμα της 19ης Μαΐου 1974, που μια φωτιά καταστρέφει τη σκηνή και τα σκηνικά της παράστασης «Μια ζωή Γκόλφω», λίγο πριν από την πρεμιέρα, σταματώντας τη λειτουργία του θεάτρου.
Για δεκαετίες το Άλσος ήταν πόλος έλξης των κατοίκων του Παγκρατίου και των γειτονικών συνοικιών, καθώς, παράλληλα με το θέατρο, λειτουργούσαν εκεί θερινός κινηματογράφος, καφενείο, περίπτερο και παιδική χαρά.
Το 1977 αποφασίστηκε η ανάπλαση του χώρου και τότε προέκυψαν προβλήματα με το ιδιοκτησιακό του καθεστώς, όταν ο Οργανισμός Διοικήσεως και Διαχειρίσεως της Εκκλησιαστικής Περιουσίας (Ο.Δ.Δ.Ε.Π.), επικαλούμενος ότι κατείχε τέσσερα στρέμματα του πάρκου, ζητούσε από τους αρμόδιους φορείς να του επιτραπεί η οικοδόμηση θεάτρου και αναψυκτηρίου. Πέτυχε μάλιστα να αποσπάσει ένα τμήμα του Άλσους που σήμερα είναι πολυκατοικία.
Χρειάστηκε η κινητοποίηση του τοπικού συλλόγου «Προφήτης Ηλίας» και δικαστικοί αγώνες ετών για να προχωρήσει, στις αρχές του 1981, η κατεδάφιση όλων των εγκαταστάσεων. Με πρωτοβουλία 32 σωματείων της περιοχής ξεκινά η ανάπλαση του Άλσους, διαμορφώνονται πάγκοι και διάδρομοι περιπάτου, καθώς και γήπεδο μπάσκετ. Με τρεις αποφάσεις του ΣτΕ, καθώς και με το νόμο που προώθησε το 1982 ο τότε υπουργός Αντώνης Τρίτσης, γίνεται πια σαφές ότι το Άλσος είναι δημόσιος κοινόχρηστος χώρος, η συντήρηση του οποίου έχει ανατεθεί στο Δήμο Αθηναίων.
Την περίοδο δημαρχίας του Νικήτα Κακλαμάνη γίνεται νέα προσπάθεια κατάληψης χώρου για την κατασκευή θερινού θέατρου 350 θέσεων (!), μάλιστα με τσιμεντένιες εγκαταστάσεις. Ευτυχώς τα σχέδια ματαιώνονται λόγω της μεγάλης αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας αλλά και της «Ανοιχτής Πόλης».

Σήμερα, παρά τη σχετική εγκατάλειψη από τον υπεύθυνο για τη συντήρησή του Δήμου Αθηναίων, το Άλσος σφύζει από ζωή, το επισκέπτονται καθημερινά άνθρωποι της πόλης, που ασφυκτιούν στο στενό ιδιωτικό τους χώρο και δεν έχουν να πληρώσουν το αντίτιμο μιας αγοραίας αναψυχής. Στα 25 στρέμματα του Άλσους (που ήταν 30 πριν από το 1977) κυριαρχεί πυκνή βλάστηση που διακόπτεται από ξέφωτα, αλέες περιπάτου, την παιδική χαρά κι ένα γήπεδο μπάσκετ. Εδώ συρρέουν, όχι μόνο το καλοκαίρι αλλά όλο το χρόνο, παιδιά κάθε ηλικίας για να τρέξουν, να κάνουν ποδήλατο, να παίξουν μπάλα, μαθητές του απέναντι σχολικού συγκροτήματος, συνταξιούχοι, γυναίκες με μωρά στα καρότσια, νέοι που χρειάζονται ένα ευχάριστο περιβάλλον για να διαβάσουν το βιβλίο ή την εφημερίδα τους, κάτοικοι της περιοχής που προτιμούν να διασχίσουν τις αλέες του και όχι τους δρόμους για να φτάσουν στον προορισμό τους. Το Άλσος συμφιλιώνει όλες τις ηλικίες, αποτελώντας ένα θαυμάσιο περιβάλλον συνύπαρξης. Φιλοξενεί επίσης τα σκυλιά της περιοχής, αδέσποτα ή με συνοδεία και, φυσικά, ζουν όλα τα είδη των πουλιών που διασώζονται στην πόλη.

Ως «Ανοιχτή Πόλη» επιμένουμε:
Στη διατήρηση και ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα του Άλσους και την ήπια αξιοποίηση χωρίς εμπορευματοποίηση και αγοραίες χρήσεις
Στη διατήρηση της υπάρχουσας βλάστησης και της βιοποικιλότητας
Την ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών και την ενίσχυση των πολιτισμικών δράσεων για τη μεγιστοποίηση της δυναμικής του χώρου
Την ελεύθερη πρόσβαση και λειτουργία χωρίς ωράριο

Για την αναβάθμιση του χώρου σχεδιάζουμε:
➥Νέα κονδύλια για την καλύτερη συντήρηση του Άλσους
➥Τη βελτίωση του φυσικού χώρου από ειδικούς επιστήμονες, με ειδική μέριμνα για συντήρηση και προστασία της βλάστησης
➥Τη βελτίωση της καθαριότητας και του φωτισμού σε όλο το Άλσος
➥Την αναβάθμιση της παιδικής χαράς υπό τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας για την ασφάλεια των παιδιών
➥Την αναβάθμιση του γηπέδου μπάσκετ με πιθανή προσθήκη ελαφρών λυόμενων κατασκευών, για να χρησιμοποιείται ως πολυχώρος υπαίθριων εκδηλώσεων, παραστάσεων και ελεύθερης έκφρασης.
➥Η πολιτιστική χρήση να περνά και από την αρμοδιότητα της κοινότητας (2ο Δ.Δ.) ώστε με τη σύμπραξη με τοπικούς φορείς και ομάδες, αλλά και την ενίσχυση του εθελοντισμού, να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των κατοίκων
Τη διαμόρφωση ελεγχόμενου χώρου για σκυλιά συντροφιάς, με τον απαραίτητο εξοπλισμό για την καθαριότητα, κοινωνικοποίηση και το παιχνίδι τους

Σήμερα όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Παγκράτι. Σας καλούμε στην προεκλογική ομιλία του Υποψηφίου Δημάρχου, με την Ανοιχτή Πόλη, Νάσου Ηλιόπουλου στην 2η Δημοτική Κοινότητα, στο Άλσος Παγκρατίου.
Ανοιχτή Πόλη 2ης Δ.Κ.