Στις 6 και 7 Μαρτίου το Ινστιτούτο Ν. Πουλαντζάς, σε συνεργασία με το δίκτυο Transform! Europe, διοργανώνει διημερίδα με θέμα «Μεγάλες κοινωνικές προκλήσεις & εναλλακτικές αυτοδιοικητικές απαντήσεις: Η ελληνική και η ευρωπαϊκή εμπειρία».

Ο υποψήφιος Δήμαρχος Αθηναίων, Νάσος Ηλιόπουλος, ήταν επίσημος ομιλητής της πρώτης μέρας του συνεδρίου και τοποθετήθηκε με βασικό άξονα την κοινωνική πολιτική που θα ασκήσει την επόμενη μέρα των εκλογών η προοδευτική διοίκηση του Δήμου της Αθήνας.

Το σχέδιο κοινωνικής πολιτικής του Νάσου Ηλιόπουλου και της «Ανοιχτής Πόλης» στην αυτοδιοίκηση βασίζεται σε 5 άξονες: Την Κοινωνική Κατοικία, την αντιμετώπιση της ουσιοεξάρτησης, την Υγεία και Κοινωνική Φροντίδα και τη μέριμνα για τα Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) και την Τρίτη Ηλικία (Λέσχες Φιλίας).

Κλείνοντας την παρέμβασή του ο Νάσος Ηλιόπουλος δήλωσε χαρακτηριστικά: «θέλω να ξανατονίσω ότι δεν αντιλαμβανόμαστε την κοινωνική πολιτική αμυντικά απλά ως ένα δίχτυ προστασίας για τους αποκλεισμένους. Κοινωνική πολιτική σημαίνει ενεργητική παρέμβαση για την κατοχύρωση κοινωνικών δικαιωμάτων. Θέλουμε ένα δήμο που θα παρέχει περισσότερα στους ανθρώπους του».

 

Διαβάστε παρακάτω τα βασικότερα σημεία της ομιλίας του Νάσου Ηλιόπουλου:

Η κοινωνική πολιτική δεν είναι ένα κουτάκι, ένας άξονας δίπλα στους άλλους, ένα οριοθετημένο πεδίο δράσεων. Είναι ένα πλέγμα. Είναι εκείνο το στοιχείο που διατρέχει κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής της πόλης. Είναι η συγκολλητική ουσία, ο αρμός, ενός πολιτικού σχεδίου που εκκινεί από το συγκεκριμένο και εκτείνεται στην οραματική μεταβολή των συνθηκών ζωής και εργασίας των πολλών. Η κοινωνική πολιτική είναι η καρδιά και το μυαλό μίας αριστερής ριζοσπαστικής διαχείρισης.

. Συνηθίζουμε να λέμε ότι η Ελλάδα μετά το 2010 βρέθηκε αντιμέτωπη με μια τεράστια κοινωνική κρίση. Προφανώς αυτό ισχύει. Μία χώρα που υπέστη μείωση του ΑΕΠ κατά 25% δεν μπορεί παρά να είναι μια χώρα σε κρίση, μια χώρα που η κοινωνία της υποφέρει- θυμίζω εδώ ότι η ανεργία έφτασε τις χειρότερες μέρες το 27% και η ανεργία των νέων ήταν ακόμα υψηλότερη.

. Την ίδια στιγμή όμως η διαπίστωση αυτή -η ορθή διαπίστωση επαναλαμβάνω- συγκαλύπτει μια ευρύτερη πραγματικότητα: η κρίση ενέτεινε δομικές ανισότητες που διέτρεχαν ιστορικά την ελληνική κοινωνία. Για παράδειγμα, ενώ η ελληνική οικονομία αναπτυσσόταν με ραγδαίους ρυθμούς την περίοδο 1995-2008 (τα χρόνια της ισχυρής Ελλάδας, της εισόδου στο Ευρώ, της επέκτασης του ελληνικού κεφαλαίου στα βαλκάνια), το ποσοστό της σχετικής φτώχειας μειώθηκε ελάχιστα (από 21% το 1995 σε 20% το 2008). Η Ελλάδα είναι μια χώρα -όπως όλος ο δυτικός κόσμος- που οι κοινωνικές ανισότητες υπήρξαν καταστατικό στοιχείο της οικονομικής της ανάπτυξης. Η ελληνική δεκαετία του 1990 στήριξε το οικονομικό της θαύμα στην περιθωριοποίηση και στην εντατική υπερεκμετάλλευση των αόρατων ανθρώπων: των φτωχών των πόλεων, των μεταναστών και των μεταναστριών, των επισφαλώς εργαζομένων.

. Η κρίση και οι πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ/ΝΔ κατά την περίοδο 2010 -2014 έφεραν στο προσκήνιο με εμφατικό τρόπο την αόρατη αυτή Ελλάδα, ενώ την ίδια στιγμή οδηγούσαν χιλιάδες άλλους και άλλες σε ένα νέο κοινωνικό περιθώριο. Ο μετασχηματισμός αυτός στηρίχτηκε στην μείωση κάθε μορφής κοινωνικής προστασίας, κάθε μέτρου ενεργητικής κοινωνικής πολιτικής, κάθε δυνατότητας προστασίας των πιο ευάλωτων. Η οικονομική διάσταση αυτής της ιστορίας είναι γνωστή: αποτυπώνεται σε δείκτες και δεδομένα. Αυτό που συχνά λησμονούμε είναι η συστηματική ιδεολογική απαξίωση των μηχανισμών του κοινωνικού κράτους. Απαξίωση που οι αφετηρίες της ανάγονται -στην Ελλάδα- στις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν το πολιτικό προσωπικό, οι διανοούμενοι, και τα ΜΜΕ της χώρας ανακάλυψαν αίφνης την γοητεία του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού. Απαξίωση που σε συνδυασμό με τις επιταγές της δημοσιονομικής προσαρμογής οδήγησε στην κατάργηση για παράδειγμα της δωρεάν πρόσβασης στην υγεία.

. Το αποτέλεσμα: το 2014 η Eurostat αναγνώριζε ότι η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε κοινωνία των 2/3. Το 1/3 του πληθυσμού βρισκόταν κάτω από τα όρια της φτώχειας και αντιμέτωπο με το φάσμα του κοινωνικού αποκλεισμού. Χωροταξικά οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο ήταν τα αστικά κέντρα, με την Αθήνα να βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης με το ποσοστό της ακραίας φτώχειας να φτάνει στο 16,4% το 2015. Οι ευάλωτοι και αόρατοι βρισκόταν στο επίκεντρο μίας καταστροφικής δίνης την ίδια στιγμή που η κυρίαρχη ιδεολογία και ο δημόσιος λόγος κατακλύζονταν από μονότονες διαπιστώσεις για τα “βαρίδια” της κοινωνικής πολιτικής του παρελθόντος.

. Σήμερα ξέρουμε ότι έχουμε οριστικά κλείσει αυτό το κεφάλαιο του πρόσφατου παρελθόντος.

[Εδώ μία σύντομη αναφορά στο συνολικό στίγμα της εξόδου από τα μνημόνια]

. Στο πλαίσιο αυτό, συστατικό στοιχείο της πολιτικής της κυβέρνησής μας ήταν η ανασυγκρότηση των μηχανισμών κοινωνικής πολιτικής. Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ μόνο -για λόγους συντομίας- σε όσα υλοποίησε το ΥΠΕΚΑΑ, ένα υπουργείο στο οποίο είχα την τιμή να εργαστώ και να γνωρίσω από κοντά την πρόκληση της λήψης άμεσων μέτρων προς όφελος των πολλών σε συνθήκες στενών περιορισμών και γραφειοκρατικών αγκυλώσεων:

1) Δημιουργήθηκε το Εθνικό Σύστηµα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, µε κύριους πυλώνες τον Εθνικό Μηχανισµό Συντονισµού, Παρακολούθησης & Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής» και τον ΟΠΕΚΑ.

2) Το 2017 δηµιουργήθηκαν τα Κέντρα Κοινότητας των δήµων, ως βασικές δοµές πληροφόρησης για τις υπηρεσίες που παρέχονται σε τοπικό επίπεδο.

3) Το 2017 θεσπίστηκε το Κοινωνικό Εισόδηµα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) και η επιδότηση ενοικίου. Το Κοινωνικό Εισόδηµα Αλληλεγγύης, αντικατέστησε µεταξύ άλλων και δράσεις παροχής τροφίµων που στο παρελθόν υλοποιήθηκαν µέσα από το «Πρόγραµµα Αντιµετώπισης της Ανθρωπιστικής Κρίσης».

4) Ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος το 2015 και προκηρύχθηκε το 2016 ο δεύτερος κύκλος λειτουργίας δοµών Κοινωνικών Παντοπωλείων, τα οποία διανέµουν τρόφιµα σε ωφελούµενους.

5) Με τη χρήση πόρων του Ταµείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους (ΤΕΒΑ) 7 εκπονήθηκε και υλοποιείται από το 2015 ως σήµερα το Πρόγραµµα Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδροµής, µε βασική δράση την παροχή τροφίµων και επικουρικά συσσιτίου. Το Πρόγραµµα αναµένεται να υλοποιείται τουλάχιστον ως το 2022.

6) Νόμος για την Αντιμετώπιση της Ανθρωπιστικής Κρίσης 2015 με επιδότηση ενοικίου, έως 2016, 22.000 οικογένειες με δαπάνη 46εκ. Νέο Επίδομα Στέγασης (ν. 4472/2017) στον προϋπολογισμό του 2019, 300 εκ Ευρώ.

. Θέλω όμως να πω κάτι. Στόχος μας δεν είναι, ούτε υπήρξε ποτέ, η επιστροφή σε έναν υποτιθέμενο απολεσθέντα παράδεισο του “ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου”. Ξέρουμε καλά πρώτον ότι το προηγούμενο κοινωνικό συμβόλαιο άφηνε έκθετα σημαντικά τμήματα του πληθυσμού [αόρατοι εργαζόμενοι κλπ] και δεύτερον ότι οι συνολικές ιστορικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την επανάληψή του. Δικός μας στόχος είναι η διαμόρφωση μίας νέας αντίληψης για την κοινωνική πολιτική που δεν εκκινεί από τη διαχείριση της ανισότητας, αλλά από την αναζήτηση τρόπων προς την οριστική της υπέρβαση. Θυμάμαι ότι διάβαζα το Κεφάλαιο του Μισελ Πικετύ και κάπου υπάρχει ένας γενικός δείκτης της κοινωνικής ανισότητας που δείχνει ότι τη δεκαετία του 1990 η ψαλίδα ανοίγει και ζούμε εντός αυτής της μεταβολής. Στόχος μας είναι η ψαλίδα να κλείσει. Όχι να διασφαλίσουμε ότι αυτοί που είναι οι πιο φτωχοί απλά θα έχουν πρόσβαση σε κάποιες κοινωνικές υποδομές. Και εδώ πρέπει να αναμετρηθούμε με μια παγκόσμια τάση, η οποία αντί να επιδιώκει τη σύγκλιση, νομιμοποιεί την απόκλιση. Μια τάση που βρίσκεται και εντός της ΕΕ, τα κείμενα της οποίας έχουν μετακινηθεί για παράδειγμα από την αναζήτηση της σύγκλισης μεταξύ των διαφορετικών κοινωνιών στη νομιμοποίηση της απόκλισης και την εν τέλει αποδοχή της αντίθεσης βορρά και νότου.

Τα παραπάνω συνδέονται άρρηκτα με τον τρόπο που σκεφτόμαστε και σχεδιάζουμε την κοινωνική πολιτική του δήμου Αθηναίων. Ξέρετε το σύνθημά μας είναι Αθήνα από την αρχή. Και με αυτόν τον άξονα -δηλαδή του να σκεφτούμε το πρόβλημα, το ζήτημα “από την αρχή” κινούμαστε και όταν συζητάμε την κοινωνική πολιτική του δήμου. Από την αρχή λοιπόν, 5 άξονες για μία κοινωνική πολιτική του Δήμου Αθηναίων

1) Κοινωνική Κατοικία

Στον Ευρωπαϊκό δείκτη αποκλεισμού από την κατοικία η Ελλάδα έρχεται τελευταία ανάμεσα στα 28 κράτη μέλη. Ιδιαίτερα ανησυχητικά υψηλό είναι το κόστος στέγασης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα, το υψηλότερο στην Ε.Ε. (οι Έλληνες ξοδεύουν το 40,7% του εισοδήματος τους για στέγαση, ο μ.ο. της ΕΕ είναι 11,5%) . Στην Αθήνα 1 στα 70 άτομα είναι άστεγος. Πέρα όμως από αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, το οποίο καταδεικνύεται και από το γεγονός της αύξησης τους κόστους σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα κατά 24,9% την περίοδο 2007 -2014 (0,8% αύξηση ο μ.ο. στην Ε.Ε.), παρατηρείται ότι τα τελευταία χρόνια το πλήθος των ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης αναπτύσσεται με μεγαλύτερο ρυθμό από αυτόν των ακινήτων μακροχρόνιας μίσθωσης.

Η εξήγηση δίνεται από την έκρηξη του τουρισμού τα τελευταία χρόνια, 26 εκατ. τουρίστες το 2018 με τα 5 εκατ. να είναι αποκλειστικά στην Αθήνα (αριθμός ρεκόρ). Αυτή η τάση τύπου Airbnb διευρύνει το φαινόμενο «εκτοπισμού» και αύξησης τιμών (crowdingoutandpriceeffect), ενώ ιδιαίτερα στην Αθήνα 1 ακίνητο στην οικονομία διαμοιρασμού στερεί 2 ακίνητα από τις μακροχρόνιες μισθώσεις, ενώ προκαλείται αύξηση 9,3% στις τιμές των ενοικίων. Κατά αυτόν τον τρόπο προκαλείται ανισορροπία στην ανάπτυξη του τουριστικού και του υπόλοιπου οικιστικού περιβάλλοντος με αύξηση των τιμών ενοικίασης και περεταίρω επιβάρυνση των οικονομικά ασθενέστερων. Αρνητικές επιδράσεις σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής με αλλοίωση αστικού περιβάλλοντος, με στρεβλή ανάπτυξη. Τα εμπορικά καταστήματα και οι υπηρεσίες εστίασης αναπροσαρμόζονται και στρέφονται σχεδόν αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση των αναγκών των επισκεπτών. Αποτέλεσμα αυτού είναι η περαιτέρω αλλοίωση της φυσιογνωμίας των περιοχών και η μετατροπή τους σε τουριστικά «γκέτο». Τέλος διαπιστώνεται αύξηση δικαστικών διαμαχών, με συνδυαστική πρόκληση ζητημάτων δημόσιας ασφάλειας

Από την άλλη κατά τη διάρκεια της απογραφής της Eurostat για το 2011, η Ελλάδα διέθετε πάνω από 2,2 εκατομμύρια ακατοίκητες συμβατικές κατοικίες (δευτερεύουσες κατοικίες και κενές κατοικίες), δηλαδή το 35,3% του συνολικού αριθμού των συμβατικών κατοικιών. Έχουμε δηλαδή ένα οξύμωρο ότι ενώ υπάρχουν διαθέσιμα κτίρια, το φαινόμενο της βραχυχρόνιας μίσθωσης για κάλυψη τουριστικών αναγκών καθώς και η συρρίκνωση του εισοδήματος των νοικοκυριών εξαιτίας της κρίσης λειτουργούν αποτρεπτικά στην εξυπηρέτηση του βασικού δικαιώματος στην κατοικία. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι η μέριμνα για στέγαση συνιστά συνταγµατική υποχρέωση της πολιτείας καθώς «η απόκτηση κατοικίας από αυτούς που τη στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείµενο ειδικής φροντίδας του Κράτους» (Σύνταγµα της Ελλάδος, άρθρο 21 παρ. 4).

Στο πλαίσιο αυτό, καταθέτουμε 3 προτάσεις:

Α) Δημοτικό Σχέδιο για την ανακούφιση και επανένταξη στην κοινωνία των ομάδων που βρίσκονται σε κίνδυνο αστεγίας:

1. Καταγραφή και παρακολούθηση του άστεγου, κακώς και επισφαλώς στεγασµένου πληθυσµού

2. Καταγραφή όλων των κατακερματισμένων φορέων που παρέχουν υπηρεσίες εντός της χωρικής Διάστασης του Δήμου Αθηναίων με σκοπό την συντονισμένη δράση

3. Κινητή Μονάδα Ατομικής Υγιεινής και Φροντίδας των Αστέγων

4. Λειτουργία και δημιουργία κέντρων πρώτης ανακούφισης – υπνωτηρίων, χώρων προσωπικής υγιεινής, κέντρου ηµέρας για ηµέρες ψύχους, σε όλους τους χώρους αυτούς θα παρέχονται και υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης

5. Ενίσχυση έργου ΚΥΑΔΑ για:

α) Λειτουργία Κοινωνικών Ξενώνων Βραχυχρόνιας Φιλοξενίας, β) Κόμβος Αλληλοβοήθειας Πολιτών (διάθεση πακέτων τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης), γ) Κοινωνικό Παντοπωλείο, δ) Κοινωνικό Φαρμακείο

6. Δίκτυο κοινωνικής κατοικίας: προσωρινή στέγαση σε διαμερίσματα οικογενειών µε παιδιά, ηλικιωμένων, εγκύων και ευάλωτων ατόµων, αξιοποίηση δηµοτικής περιουσίας και παραχωρήσεων

7. Πρόγραμμα υποστήριξης και επανένταξης με έμφαση στην επανεκπαίδευση και την εργασιακή ένταξη (σε συνεργασία με αντίστοιχους φορείς του Δημοσίου όπως ΟΑΕΔ)

Β) Περιορισμός φαινομένου εκτόπισης της κατοικίας λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική (συνέργεια Δήμων και κεντρικού Κράτους) με σκοπό:

1. Εγγραφή του ακινήτου σε σχετικό μητρώο και τήρηση τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών

2. Προσδιορισμός ορίου στις ημέρες μίσθωσης και καθορισμός μέγιστου αριθμού ακινήτων ανά ιδιοκτήτη προς διάθεση,

3. Εξασφάλιση της προστασίας των κατοίκων με πρόβλεψη κανόνων / οδηγιών κοινωνικής συμπεριφοράς.

4. Φορολόγηση με πρόβλεψη ισοδύναμης φορολογικής επιβάρυνσης,

5. Θέσπιση σχετικού νομοθετικού πλαισίου με σαφείς κανόνες λειτουργίας,

6. Ύπαρξη μηχανισμών παρακολούθησης της εφαρμογής των κανονιστικών ρυθμίσεων που τίθενται,

7. Συνεργασία ρυθμιστικών αρχών με διαμεσολαβητές υπηρεσιών οικονομίας διαμοιρασμού με σύναψη πρωτοκόλλων συνεργασίας για την τεχνική σύνδεση των συστημάτων και την ανταλλαγή δεδομένων.

Γ) Νέες κοινωνικές κατοικίες στην πόλη

[εμπειρία προγράμματος στο Υπουργείο Εργασίας]

Δ) Αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας:

• Δημιουργία ενός Δημοτικού Μητρώου Ευάλωτων Καταναλωτών, στο οποίο ο Δήμος θα αναλάβει να καταγράψει τις περιπτώσεις συμπολιτών μας που ανήκουν στην κατηγορία των ενεργειακά πτωχών, με αντίστοιχη έκδοση Ειδικής Κάρτας Ευάλωτων Δημοτών (με ετήσια αναπροσαρμογή)

• Δημιουργία Ενεργειακής Κοινότητας (με βάση το ν.4513/2018) με συμμετοχή του Δήμου και άλλων φορέων / νομικών προσώπων ή ΟΤΑ α’ ή β’ βαθμού, με βασικό σκοπό αρχικά την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος έως 1MWp με παράλληλη αξιοποίηση του Ενεργειακού Συμψηφισμού. Η Ενεργειακή Κοινότητα θα προσφέρει ΔΩΡΕΑΝ ρεύμα στους ευάλωτους δημότες, με την υπόλοιπη ισχύ να κατευθύνεται προς την μείωση του κόστους άλλων δημοτικών κτιρίων (σχολείων κτλ.).

• Παροχή υποστήριξης σε δημότες για την ένταξη των κατοικιών τους σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης

2) Ουσιοεξάρτηση

Για το έτος 2016, η εκτίμηση του συνολικού αριθμού των λεγόμενων χρηστών υψηλού κινδύνου στη χώρα είναι 17.067 (14.663 – 20.103), οι μισοί, περίπου, εκ των οποίων εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου Αττικής. Διεθνής πρακτική οδηγείται προς την αντιμετώπιση με κοινωνικές πολιτικές του προβλήματος και όχι με όρους καταστολής. Παράδειγμα Πορτογαλίας, όπου από το 2000 και την εφαρμογή του νόμου περί αποποινικοποίησης εμφανίστηκε δραματική μείωση των νέων διαγνώσεων HIV μεταξύ των χρηστών ναρκωτικών κατά 17% και γενική πτώση κατά 90% της σχετιζόμενης με τα ναρκωτικά HIV μόλυνση. Η πλειοψηφία των «Αδικημάτων του νόμου περί ναρκωτικών» και των παραβατών των ναρκωτικών το 2016 συνδέεται με τη χρήση ή κατοχή παράνομων ουσιών. Περίπου τα δύο τρίτα των αδικημάτων σχετίζονταν με την κάνναβη. Ο νόμος 4523/2018 για την παραγωγή τελικών προϊόντων Φαρμακευτικής Κάνναβης, καταψηφίστηκε από ΝΔ.

Οργανωμένο και σύγχρονο σχέδιο δράσης πρέπει να αποτελείται από τις παρακάτω δράσεις:

· Πρόληψη με προγράμματα καθολικής και επικεντρωμένης πρόληψης που απευθύνονται στο γενικό πληθυσμό αλλά και σε ειδικές – ευάλωτες ομάδες (π.χ. άνεργοι, μετανάστες, άποροι και κοινωνικά περιθωριοποιημένοι κ.α.) ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Ενημέρωση μεταξύ άλλων και για τις νέες μορφές εξάρτησης, έγκαιρη παρέμβασης στον φοιτητικό πληθυσμό – σε συνεργασία με τους Συμβουλευτικούς Σταθμούς των Πανεπιστημίων, οργάνωση δικτύου έγκαιρης παρέμβασης στη σχολική κοινότητα.

· Σημαντική αύξηση των δράσεων που δραστηριοποιούνται στην δουλειά στο δρόμο (streetwork), με στόχο την καταγραφή , την συστηματική επαφή με την ομάδα αυτή των χρηστών και την διασύνδεσή τους με ποικίλες υπηρεσίες στην κοινότητα ( υγείας, καθαριότητας, σίτισης στέγασης , κλπ).

· Επεξεργασία διάταξης που καθιστά δυνατή τη λειτουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών που θα κατατεθεί άμεσα σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας.

· Δημιουργία νέων δομών μείωσης της βλάβης – κέντρα ημέρας, ξενώνες βραχείας φιλοξενίας αστέγων, κινητές μονάδες προσέγγισης.

· Δράσεις για γονική υποστήριξη: Οι υπηρεσίες γονεϊκής στήριξης και προστασίας εξαρτημένων έχουν ως απώτερο στόχο την ολιστική προσέγγιση των αναγκών των εξαρτημένων γονέων και των παιδιών τους, την παροχή εξειδικευμένης ψυχοκοινωνικής φροντίδας και τη μείωση του συναισθηματικού και οικονομικού κόστους που συνεπάγεται η τοποθέτηση των παιδιών σε ιδρύματα παιδικής προστασίας

· Προγράμματα κοινωνικής ένταξης: δράσεις υποστήριξης με στόχο την επανασύνδεση με το εκπαιδευτικό σύστημα, προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού, ανάπτυξης δεξιοτήτων και υποστήριξης για ένταξη στην αγορά εργασίας, υπηρεσίες νομικής υποστήριξης, δράσεις υποστήριξης με στόχο την ανάπτυξη δομών κοινωνικής επιχειρηματικότητας (Κοιν. Σ.Επ.)

Κρίσιμο σημείο για την επιτυχία υλοποίησης όλου του φάσματος των υπηρεσιών , όπως περιεγράφηκε παραπάνω είναι η συνεργασία και συνέργεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων, υπηρεσιών , αλλά και ομάδων από την κοινωνία των πολιτών, σε μια δύσκολη προσπάθεια για την αντιμετώπιση ενός σύνθετου πολύ-παραγοντικού κοινωνικού φαινομένου.

3) Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ)

Υπολογίζεται πως το 35% των ατόμων με αναπηρία κατοικεί στην Αττική. Με το νόµο 4488/2017 (άρθρο 71), οι ∆ήµοι καλούνται να ορίσουν ένα Σηµείο Αναφοράς για την παρακολούθηση της εφαρµογής της Σύµβασης για τα ∆ικαιώµατα των ΑµεΑ. Στο ∆ήµο Αθηναίων, αρµόδιο Σηµείο Αναφοράς είναι το Τµήµα Πολιτικών Ισότητας και Αντιµετώπισης ∆ιακρίσεων της ∆ιεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας.

Βασικοί άξονες πολιτικής για την Δημοτική Αρχή:

– ΈΡΓΑ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΑΜΕΑ ΣΤΟ ∆ΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ∆ΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ (απαραίτητη προϋπόθεση για την περάτωση οποιουδήποτε τεχνικού έργου, η τήρηση των προδιαγραφών για προσβασιμότητα από ΑμεΑ)

– «∆ράσεις ψυχοκοινωνικής στήριξης και εργασιακής ένταξης ατόµων µε αναπηρία» (χρηματοδότηση από ΟΧΕ):

1. Ψυχοκοινωνική υποστήριξη µελών οικογενειών.

2. Ανάπτυξη και υποστήριξη δικτύου επιχειρήσεων του ∆.Α οι οποίες στηρίζουν την εργασιακή επανένταξη των ΑμεΑ.

3. ∆ράσεις δικτύωσης και προώθησης συνεργασίας φορέων (π.χ. ΚΟΙΝΣΕΠ) που υποστηρίζουν την επαγγελµατική επανένταξη.

4. Εργασιακή συµβουλευτική και επανένταξη (σε συνέργεια με τους.

5. Εκπαίδευση και συµβουλευτική στήριξη του προσωπικού των επιχειρήσεων- εργοδοτών.

6. ∆ράσεις ευαισθητοποίησης που θα στηρίζονται (και) σε παρεµβάσεις τέχνης στο δηµόσιο χώρο και θα αφορούν την µείωση του στίγµατος και ρατσισμού απέναντι σε ΑμεΑ

4) Υγεία και Κοινωνική Φροντίδα

– Συνεργασία των Πολυδύναµων ∆ηµοτικών Ιατρείων με το Υπουργείο Υγείας και ένταξη τους στον σχεδιασμό των Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) για εξεύρεση περισσότερων πόρων και συντονισμό του έργου, αναβάθμιση τους ως Κέντρα παροχής συνδυασµένων ιατρικών και κοινωνικών υπηρεσιών

– Προαγωγή της υγείας µε έµφαση στην πρόληψη, δράσεις ενημέρωσης σε σχολεία και Λέσχες Φιλίας

– Ενίσχυση του έργου του προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι και δηµιουργία δικτύων ανά ∆ηµοτική Κοινότητα µεταξύ του προγράµµατος, των Λεσχών Φιλίας και των ∆ηµοτικών Ιατρείων

5) Τρίτη Ηλικία – Λέσχες Φιλίας

Τα δηµογραφικά δεδοµένα υπογραµµίζουν την σπουδαιότητα της ανάπτυξης κοινωνικών πολιτικών για την τρίτη ηλικία, καθώς ο αριθµός των ατόµων ηλικίας άνω των 60 αυξάνεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή οµάδα, λόγω της αύξησης του προσδόκιµου ζωής και της υπογεννητικότητας (το ποσοστό γονιµότητας παραµένει κάτω από το ρυθµό φυσικής αντικατάστασης). Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε την απογραφή του 2011, ο µόνιµος πληθυσµός του ∆ήµου Αθηναίων φθάνει τα 664.046 άτοµα, από τα οποία 164.241 είναι άνω των 60 ετών (24,7%). Συνεπώς το ένα τέταρτο του πληθυσµού του ∆ήµου εντάσσεται στην οµάδα της τρίτης ηλικίας, ενώ στην προηγούµενη απογραφή (2001) το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 22,4% και σύµφωνα µε τις δηµογραφικές προβλέψεις το 2060 το ποσοστό των ατόµων άνω των 60 θα προσεγγίσει το 30% και από αυτούς το 12% θα είναι άνω των 80.

Στην Ελλάδα η µέριµνα για την τρίτη ηλικία ανήκει θεσµοθετηµένα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σύµφωνα µε τον Κώδικα ∆ήµων και Κοινοτήτων (Ν.3463/2006) άρθρο 75. Αυτό σηµαίνει ότι η υλοποίηση κοινωνικών δράσεων είναι στη διακριτική ευχέρεια της κάθε δηµοτικής αρχής, καθώς και ότι οι ΟΤΑ δεν αναπτύσσουν αναλογικά οµοιόµορφες κοινωνικές δράσεις, έτσι ώστε ο πληθυσµός να έχει ισότιµη πρόσβαση στις ωφέλειες των δράσεων αυτών.

Δράσεις:

– Αναβάθμιση και επέκταση των Λεσχών Φιλίας

– Πρόγραμμα εξοικείωσης των ηλικιωµένων µε τις Τ.Π.Ε.

– Δράσεις πρόληψης και υγιεινής

– Ενίσχυση προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι

– Δωρεάν υπηρεσίες πολιτισµού και αθλητισµού από τον ΟΠΑΝ∆Α

– Προγράμματα κοινωνικού τουρισμού

Τέλος, ένα οριζόντιο μέτρο για την ένταξη στην αγορά εργασίας των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων θα μπορούσε να είναι η ενεργοποίηση της κοινωνικής ρήτρας στον νόμο προμηθειών για τον Δήμο της Αθήνας. Δηλαδή, η αποτύπωση σε κριτήριο κατά την διαγωνιστική διαδικασία έργων και προμηθειών του θετικού κοινωνικού αντίκτυπου της παρεχόμενης υπηρεσίας ή υλικής προμήθειας. Αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά για την ενίσχυση και προαγωγή της Κ.ΑΛ.Ο. καθώς προάγει την σχετική επιχειρηματικότητα από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.

Κλείνοντας λοιπόν θέλω να ξανατονίσω ότι δεν αντιλαμβανόμαστε την κοινωνική πολιτική αμυντικά απλά ως ένα δίχτυ προστασίας για τους αποκλεισμένους.Κοινωνική πολιτική σημαίνει ενεργητική παρέμβαση για την κατοχύρωση κοινωνικών δικαιωμάτων. Θέλουμε ένα δήμο που θα παρέχει περισσότερα στους ανθρώπους του.