Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος Ανοιχτή Πόλη

5 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος

Η περσινή χρονιά, το 2024, καταγράφηκε ως το θερμότερο έτος από το 1850, με μέση παγκόσμια θερμοκρασία 1,6°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, για πρώτη φορά πάνω από τον στόχο του 1,5°C της Συμφωνίας του Παρισιού. Από τον Μάιο του 2024 μέχρι τον Μάιο του 2025, περίπου 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι βίωσαν τουλάχιστον έναν επιπλέον μήνα ακραίας ζέστης, με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, τη γεωργία και τις υποδομές. 8,1 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι το χρόνο αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση, με τα αιωρούμενα σωματίδια να αποτελούν τον κυριότερο παράγοντα. Οι επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής είναι παρούσες, όσο και αν τις αρνούνται, για τους λόγους τους, οπισθοδρομικές φωνές που σήμερα διεκδικούν επιρροή.
Στη χώρα μας, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι παρατεταμένοι καύσωνες, έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας. Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη συνεχίζουν να καταγράφουν πολύ κακές επιδόσεις στην ποιότητα του αέρα και σοβαρό κυκλοφοριακό πρόβλημα. Τα ποσοστά ανακύκλωσης παραμένουν πολύ χαμηλά, κάτω από τους ευρωπαϊκούς στόχους, και η διαχείριση των απορριμμάτων υποφέρει από αδιαφάνεια και κατασπατάληση πόρων, με την εγκατάσταση στη Φυλή να επεκτείνεται και την προοπτική της καύσης να απειλεί με περαιτέρω υποβάθμιση ολόκληρες περιοχές. Στην πόλη μας, η επιθετική επιβολή μιας ανάπτυξης με κέντρο τον τουρισμό απειλεί τους ελεύθερους κοινόχρηστους χώρους, οδηγεί τις δημόσιες υποδομές σε εγκατάλειψη και κάνει το αστικό περιβάλλον αφιλόξενο για τον κάτοικο.
Η κλιματική αλλαγή χτυπά πιο βίαια τους πιο ευάλωτους. Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις δεν μπορούν να απαντηθούν ανεξάρτητα από το αίτημα για πιο ανοιχτή δημοκρατία και για κοινωνική δικαιοσύνη. Στο περιβάλλον απορρύθμισης και απουσίας κοινωνικού ελέγχου που θέλει να εμπεδώσει στην κοινωνία η κυβέρνηση, το πράσινο, η βιωσιμότητα, η υγεία, τα δημόσια αγαθά απειλούνται από μια ανεξέλεγκτη επιχειρηματικότητα λίγων και ισχυρών.
Η συλλογική δράση των ενεργών πολιτών είναι προϋπόθεση για την υπεράσπιση του κοινού οφέλους με την εφαρμογή ουσιαστικών πολιτικών: για το αστικό και περιαστικό πράσινο, για τη διεύρυνση του ελεύθερου χώρου, για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, για την ενεργειακή φτώχεια και τις ενεργειακές κοινότητες, για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Τέτοιες πολιτικές, προσανατολισμένες στο κοινό καλό, χρειάζονται σήμερα οι πολίτες και αυτές θα στηρίξει στο Δήμο Αθηναίων η Ανοιχτή Πόλη.