Η πόλη της Αθήνας δεν είναι απλά ένας ουδέτερος καμβάς για την ανάπτυξη επενδυτικών ευκαιριών, όπως κάποιοι πρεσβεύουν. Οι δρόμοι της είναι φορτωμένοι με ιστορία, με ελπίδες και με διαψεύσεις, με κοινωνικούς αγώνες και με μάχες για την ελευθερία. Δυστυχώς, η προστασία της ιστορικής μνήμης της πόλης παραμένει ζητούμενο. Η Αθήνα δεν διαθέτει επίσημο πλαίσιο για τον εορτασμό της απελευθέρωσης από τη ναζιστική κατοχή, ενώ ο δημόσιος χώρος της δεν διαθέτει αναφορές στην αντίσταση του λαού της στους ναζί και τους συνεργάτες τους.
Η εκδήλωση που διοργανώθηκε την Τετάρτη 26/10 στην Τεχνόπολη, από την Ανοιχτή Πόλη και την Κίνηση Χειραφέτησης Αναπήρων “Μηδενική Ανοχή”, με θέμα «Η αντιστασιακή δράση των αναπήρων στα χρόνια της κατοχής», θέλησε να συμβάλει, έστω λίγο, σε αυτήν τη σύγχρονη μάχη να κρατήσουμε την ιστορική μνήμη ζωντανή. Επιλέξαμε ένα θέμα που αναδεικνύει γλαφυρά τη στρατηγική της λήθης, αλλά και του ιστορικού αναθεωρητισμού, με τον οποίο ο κυρίαρχος λόγος προσεγγίζει εκείνη την περίοδο, θέλοντας να αποσιωπήσει την καθοριστική συμβολή των αναπήρων πολέμου μέσα από τις τάξεις του ΕΑΜ και το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη που έγινε ένα με την υπεράσπιση της πατρίδας.
Η ανάγνωση, από τους/τις ηθοποιούς που τίμησαν την εκδήλωσή μας, των συγκλονιστικών μαρτυριών από το μοναδικό αντίτυπο του βιβλίου του Φρίξου Θεοφανίδη «Ανάπηροι: Οι πρωτοπόροι της λεφτεριάς» (1946), έδωσε πρόσωπο στη μνήμη, φέρνοντας μπροστά μας τη δράση συγκεκριμένων ανθρώπων με ονοματεπώνυμα. Η οργανωμένη επιχείρηση εξόντωσης, από την κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη, περίπου 1500 αναπήρων πολέμου που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ και συνέχισαν να παλεύουν τον κατακτητή, αποτελεί μια σε μεγάλο βαθμό άγνωστη ιστορία, την οποία οφείλουμε να διασώσουμε από τις απόπειρες τεμαχισμού της ιστορικής μνήμης. Άνθρωποι που, από ήρωες του αλβανικού μετώπου, αντιμετωπίστηκαν από τους συνεργάτες των ναζί ως επικίνδυνοι αναρχικοί επιδοματίες και οδηγήθηκαν σε φυλακές-κολαστήρια και σε εκτελεστικά αποσπάσματα, όπως μας εξιστόρησε ο Διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μενέλαος Χαραλαμπίδης.
Ο σκηνοθέτης και ανάπηρος ακτιβιστής Αντώνης Ρέλλας μας θύμισε ότι η βαρβαρότητα δεν πέρασε ακόμα. Σήμερα, το 15% του πληθυσμού αντιμετωπίζει περιθωριοποίηση και αποκλεισμό. Αντιμετωπίζει τον ατομικισμό, τη συμπονετική φιλανθρωπία, την ιατρικοποίηση, που καθιστούν τους αναπήρους αόρατους παρατηρητές πολιτικών που τους αφορούν, χωρίς να έχουν λόγο για αυτές. Πολιτικών που τελικά εδραιώνουν τις προκαταλήψεις και τον μισαναπηρισμό.
Στην παρέμβασή του, ο επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης Νάσος Ηλιόπουλος υπογράμμισε το αίτημα όλων μας να προστατέψουμε την ιστορική μνήμη της πόλης. Η ίδρυση στην Αθήνα Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Αντιφασιστικού Αγώνα και η δημιουργία ενός δικτύου μνημείων, για την ανάδειξη του τεράστιου έργου της ελληνικής αντίστασης, αποτελούν οφειλή στους κατοίκους μιας πόλης με αιματοβαμμένους δρόμους, δρόμους που έχουν σημαδευτεί και σημαδεύονται από τις μάχες του λαού της για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη.
Η μεγάλη συμμετοχή του κόσμου στη χθεσινή μας εκδήλωση μας δίνει ελπίδα ότι η μάχη για την ιστορία, που είναι μάχη για το μέλλον, όπως και η μάχη για την άνευ όρων ένταξη που είναι μάχη δημοκρατίας, μπορούν να κερδηθούν. Ευχαριστούμε όσες, όσους και όσα βρεθήκατε χθες στην εκδήλωση και συμβάλατε αποφασιστικά στο προσκλητήριο μνήμης ενάντια στη λήθη.