συνέντευξη στην εφημερίδα «Εποχή»/Α. Ζαχαριάδη

Πρώτος μήνας αξιωματικής αντιπολίτευσης στο Δήμο Αθήνας. Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις;

Αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι φαίνεται καθαρά πως χρειάζεται να οργανώσουμε την Ανοιχτή Πόλη έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε ενισχυμένη παρέμβαση στους δημοτικούς θεσμούς, αλλά και να αντεπεξέλθουμε στις νέες απαιτήσεις που μετά το εκλογικό αποτέλεσμα είναι αυξημένες. Προκειμένου να καθοριστεί ο τρόπος παρέμβασης και λειτουργίας μιας παράταξης στο βάθος μιας πενταετίας, που καταλαβαίνουμε όλοι ότι θα είναι πυκνή από πολιτικές εξελίξεις, πρέπει να έχεις  δομή και τρόπο δουλειάς που να υποστηρίζουν τις ανάγκες σου. Για αυτό το λόγο θα πρέπει πρωτίστως να καθορίσουμε τους στόχους μας. Πρώτος, λοιπόν, στόχος είναι να γίνει η Ανοιχτή Πόλη ένα ζωντανό, μαζικό, συμμετοχικό, ριζοσπαστικό κίνημα αλλαγής της Αθήνας. Θέλουμε να κάνουμε πράξη αυτό που λέγαμε και προεκλογικά: «Δεν θέλουμε μόνο να πάρουμε τον Δήμο, θέλουμε να πάρουμε και την πόλη». Στοχεύουμε, δηλαδή, στις συνειδήσεις των ανθρώπων της Αθήνας. Αυτός δεν είναι ένας μαξιμαλιστικός στόχος. Είναι απολύτως ρεαλιστικός και αναγκαίος για την πόλη. Κατά την άποψή μου, μάλιστα, είναι και αρκετά γοητευτικός και ελκυστικός σαν στόχος. Γιατί αν το πετύχουμε αυτό, θα είναι μια παρακαταθήκη που θα μείνει για χρόνια στην τοπική αυτοδιοίκηση. Αν αναλογιστεί κανείς ποιο είναι το ιδιαίτερο πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό βάρος της Αθήνας, θα καταλάβει πόσο μεγάλη αξία έχει αυτός ο στόχος.

Πώς οργανώνεται λοιπόν η Ανοιχτή Πόλη;

Έχουμε επιλέξει να μην πάμε κατευθείαν σε μια μεγάλη συνέλευση της Ανοιχτής Πόλης, αλλά να οργανώσουμε ανοιχτές συνελεύσεις στα εφτά διαμερίσματα της πόλης. Αυτό ολοκληρώθηκε και πρέπει να πω ότι μου έκανε μεγάλη εντύπωση τόσο η συμμετοχή του κόσμου, όσο και ο πλούσιος προβληματισμός και διάλογος που αναπτύχθηκε στις διαμερισματικές συνελεύσεις. Κάτι ανάλογο θα γίνει και με τις θεματικές επιτροπές της παράταξης, καθώς πέραν από το στοιχείο της τοπικότητας θέλουμε να δώσουμε έμφαση και στη θεματική και προγραμματική επεξεργασία. Αφού θα έχουν ζυμωθεί και συζητηθεί τα οργανωτικά και τα πολιτικά ζητήματα, θα οργανώσουμε μια μεγάλη ανοιχτή ολομέλεια της δημοτικής κίνησης, προκειμένου να παρθούν και οι αποφάσεις. Αυτό δείχνει ότι η Ανοιχτή Πόλη και μπορεί και θέλει να συνεχίσει με την ίδια δυναμική και το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για ένα μικρό δείγμα του τρόπου που θέλουμε να λειτουργήσει η Ανοιχτή Πόλη το επόμενο διάστημα. Με κύτταρα τους ανθρώπους στις γειτονιές και τη συμμετοχή τους στην καθημερινή ζωή της πόλης. Είναι πολύ σημαντικό για την παράταξη ο τρόπος λειτουργίας της να μπορεί να διασφαλίζει τη μεγάλη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες της.

Πώς περιμένεις να εξελιχθεί η θητεία του κ. Καμίνη και πώς θα ασκήσει αντιπολίτευση η Ανοιχτή Πόλη;

Έχω τη βεβαιότητα ότι ο κ. Καμίνης συνεχίζει να κινείται στο ίδιο πολιτικό μήκος κύματος που ακολούθησε και στην πρώτη θητεία. Μιλάμε, δηλαδή, για την πιστή εφαρμογή μιας πολιτικής που στην πραγματικότητα συρρικνώνει την τοπική αυτοδιοίκηση, μετατρέποντάς την σε μοχλό άσκησης της κεντρικής πολιτικής εξουσίας. Εφαρμόζει απολύτως την πολιτική συρρίκνωσης του ρόλου και των δομών της τοπικής αυτοδιοίκησης και το βρίσκω εξαιρετικά απίθανο να δούμε κάποια πολιτική μετατόπιση από την πλευρά του δημάρχου. Από τη δική μας πλευρά, θα ακολουθήσουμε μια πολιτική που θα ασκεί δριμύτατη κριτική στον τρόπο διοίκησης και στις πολιτικές επιλογές, αλλά ταυτόχρονα, θα δώσουμε μεγάλη έμφαση και στις προγραμματικές επεξεργασίες και στην αποτελεσματική πίεση, προκειμένου να περάσουν στοιχεία της δικής μας πολιτικής. Δεν θα περιοριστούμε δηλαδή στο ρόλο μιας δομικής αντιπολίτευσης, αλλά θα κάνουμε πολύ συγκεκριμένες και επεξεργασμένες προτάσεις, που θα αναγκάζουν τον κ. Καμίνη να εξηγεί τεκμηριωμένα τυχόν απόρριψή τους.

Πώς εξηγείς την προσέγγισή του με την παράταξη Σπηλιωτόπουλου;

Έχει επιτευχθεί μια συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των παρατάξεων Καμίνη και Σπηλιωτόπουλου. Αυτό εκφράστηκε και με τον ορισμό του κ. Σπηλιωτόπουλου στη θέση του εντεταλμένου σύμβουλου για την τουριστική προβολή, αλλά και με το γεγονός ότι ο κ. Καμίνης προσανατολίζεται να δώσει κάποιους οργανισμούς του δήμου στην παράταξη του Σπηλιωτόπουλου. Αυτό προβάλλεται με έναν μανδύα συναίνεσης, προκειμένου να καλλιεργηθεί το προφίλ συναινετικού και λογικού δημάρχου. Κατά την άποψή μας, συναίνεση μπορεί να υπάρξει μόνο αν υπάρχει ταύτιση πολιτικών απόψεων. Εμείς έχουμε ριζικές διαφωνίες με τον κ. Καμίνη και επομένως δεν θα μπορούσαμε να προσφέρουμε μια τέτοια συναίνεση. Η συνεργασία Σπηλιωτόπουλου – Καμίνη είναι μια μικρογραφία του τι συμβαίνει και στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Μπορεί να γίνει η Αθήνα μια πόλη χωρίς αστέγους;

Το ζήτημα των αστέγων ήταν από αυτά που προσπαθήσαμε να αναδείξουμε και προεκλογικά, προβάλλοντας μάλιστα και συγκεκριμένες επεξεργασμένες προτάσεις. Το φαινόμενο των νεοαστέγων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, αν δεν αντιμετωπιστούν τα αίτια που το δημιουργούν. Δεν μπορώ να φανταστώ τον τρόπο με τον οποίο μια δημοτική αρχή θα αντιμετωπίσει το ζήτημα των αστέγων, χωρίς να ασχοληθεί διεξοδικά με τις πολιτικές που το δημιουργούν. Ο Δήμος πρέπει να αποτελεί ασπίδα κοινωνικής προστασίας για όσους είτε έχασαν, είτε κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους, και πρέπει να πάρει θέση για τις κατασχέσεις, τον ΕΝΦΙΑ, αλλά και  τις γενικότερες κεντρικές πολιτικές επιλογές που γίνονται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση. Έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις. Υπάρχουν χιλιάδες ακατοίκητα κτίρια στην Αθήνα και ο δήμος μπορεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο κοινωνικής κατοικίας, σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες, που θα αποτελέσει μια πραγματική βοήθεια για αυτούς τους ανθρώπους. Να πάρει πρωτοβουλίες ώστε οι άνθρωποι αυτοί να νιώσουν ότι μπορούν να ξαναβρούν την αξιοπρέπειά τους και να επανενταχθούν στην κοινωνία. Με τους περιορισμούς στον προϋπολογισμό του ΚΥΑΔΑ, όμως, αυτά γίνονται πολύ δύσκολα. Δεν μπορεί ο ΚΥΑΔΑ να επιβιώνει από χορηγίες και φιλανθρωπίες πλουσίων. Η Ανοιχτή Πόλη θα πάρει πρωτοβουλίες και στις γειτονιές, αλλά και μέσα στο δημοτικό συμβούλιο.

Το ίδιο φαντάζομαι ισχύει και για το ζήτημα της φασιστικής απειλής. Ειδικά σε μια πόλη που η Χρυσή Αυγή κατέγραψε σημαντικό ποσοστό.

Καταρχάς να πω ότι μέχρι τώρα η παρουσία τους στο δημοτικό συμβούλιο είναι εντελώς υποβαθμισμένη. Αυτό που είναι δική μας υποχρέωση είναι να έχουμε συνεχή παρουσία μέσα στις γειτονιές, προκειμένου να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε να γυρίσουμε τους φασίστες στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Αυτό θέλει μέθοδο, υπομονή και επιμονή. Δεν είναι κάτι που θα γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Χρειάζεται και μετωπική σύγκρουση με τους φασίστες, χρειάζεται όμως και οργανωμένο σχέδιο παρεμβάσεων στις γειτονιές. Αυτό σημαίνει ότι μέσα από τη δράση μας οφείλουμε να δίνουμε και απαντήσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα των κατοίκων της Αθήνας. Δεν θα αντιμετωπίσουμε το φασισμό, αν δεν αντιμετωπίσουμε τα κοινωνικά προβλήματα σε γειτονιές όπως ο Κολωνός, η Κυψέλη ή ο Βοτανικός. Να λάβουμε πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης, πολιτιστικής παρέμβασης και δημιουργικής έκφρασης των κατοίκων. Η ανάδυση του φασισμού είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο και χρειάζεται ανάλογη αντιμετώπιση. Ταυτόχρονα, έχουμε ήδη πάρει μια πρωτοβουλία στο δημοτικό συμβούλιο. Μετά από πρότασή μας, φέτος δεν θα υπάρξει ο καθιερωμένος εθιμοτυπικός τρόπος εορτασμού της επετείου απελευθέρωσης της πόλης από τους Γερμανούς ναζί. Αντίθετα, θα διοργανωθεί μια ιστορική περιήγηση στην πόλη, έτσι ώστε και οι κάτοικοι να έχουν μια πραγματική αποτύπωση των όσων συνέβησαν αλλά και με αυτόν τον τρόπο η μνήμη να λειτουργήσει και «εκπαιδευτικά».

Διανύσαμε ήδη τον πρώτο μήνα διοίκησης της Αριστεράς σε ορισμένους δήμους και περιφέρειες. Ποια είναι τα πρώτα συμπεράσματα;

Νομίζω ότι οι πρώτες μέρες είναι ενδεικτικές τόσο ως προς τον προσανατολισμό όσο και ως προς το πολιτικό στίγμα που θα έχει η Αριστερά στην τοπική αυτοδιοίκηση. Τόσο στο κοινωνικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο νομίζω ότι έχουμε ξεκινήσει καλά. Πέραν από τις πρώτες κινήσεις που έχουν γίνει, είναι πλέον φανερό ότι εμείς δεν συνδιαλεγόμαστε με επιχειρηματικά συμφέροντα που έπαιξαν ρόλο το προηγούμενο διάστημα. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που ενοχλεί πραγματικά, και για αυτό το λόγο βλέπουμε και τις ενορχηστρωμένες επιθέσεις.

Αναφέρεσαι στο ζήτημα της αξιολόγησης;

Ναι. Παρατηρούμε τις τελευταίες εβδομάδες μια ενορχηστρωμένη επίθεση από την πλευρά της κυβέρνησης στους δήμους και τις περιφέρειες όπου έχουν εκλεγεί υποψήφιοι με την στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ. Μια επίθεση λάσπης που έχει να κάνει με την καταγγελία δήθεν κάλυψης ανθρώπων με πλαστά πτυχία στους δήμους. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα από αυτό. Είμαστε οι πρώτοι που καταγγέλλουμε τα πλαστά πτυχία και που λέμε ότι πρέπει να διωχθούν οι επίορκοι υπάλληλοι. Δεν συζητάμε όμως αυτό. Ο επανέλεγχος της μετατροπής των συμβάσεων είναι ένα μέτρο που σκοπό έχει να καλύψει τον μνημονιακό στόχο για 6.000 απολύσεις μέσα στο χρόνο και γίνεται με τρόπο προκλητικό. Αλλάζουν τους όρους νομιμοποίησης και έρχονται να μιλήσουν για παράνομες προσλήψεις. Το καθεστώς που επικρατούσε ήταν στην πραγματικότητα ένα καθεστώς ομηρίας των υπαλλήλων που κάλυπταν με συμβάσεις πάγιες και διαρκείς ανάγκες των δήμων, και πάνω σε αυτό πατάνε σήμερα, προκειμένου να υποστηρίξουν ότι ήταν παράνομες αυτές οι συμβάσεις. Πρόκειται για μια επιχείρηση συκοφαντίας της Αριστεράς, που έχει παίξει σήμερα καταλυτικό ρόλο υπεράσπισης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στοχοποιούν τη Ρένα Δούρου και δημάρχους της Αριστεράς. Εμείς εκφράζουμε την αμέριστη αλληλεγγύη και συμπαράσταση στον αγώνα αυτό.

Πώς είδες τις εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ στη ΔΕΘ και όσα ακολούθησαν;

Η παρουσία στη ΔΕΘ κατάφερε να αλλάξει ριζικά το πολιτικό κλίμα. Όσα εκφώνησε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ ήταν προϊόν μιας συλλογικής και εξαιρετικά δημοκρατικής διαδικασίας σε επίπεδο κόμματος, που ήταν και κατά πολύ μεγάλο μέρος και διαδραστική με  κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς και συλλογικότητες. Οι εξαγγελίες αυτές μας έδωσαν τη δυνατότητα να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα και να σπάσουμε αυτό που λανθασμένα κάποιοι θεωρούσαν εκλογική οροφή. Δείξαμε ότι μπορούμε να έχουμε ένα πρόγραμμα ριζοσπαστικό, που να απαντάει στις κοινωνικές ανάγκες και ταυτόχρονα να είναι καλά τεκμηριωμένο και κοστολογημένο. Η ΔΕΘ ήταν ορόσημο για την εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ προς την αυτοδυναμία.

Γιατί πιστεύεις ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να ζητήσει στην ψήφο εμπιστοσύνης;

Η κυβέρνηση βρίσκεται σε πρωτοφανή πανικό. Καταρρέει μέσα από εσωτερικές συγκρούσεις. Έχουμε μπει σε διαδικασία κυβερνητικής αστάθειας και μέσα στον πανικό της κάνει και απρόβλεπτες κινήσεις.

Τις προηγούμενες μέρες προέκυψε ένα ζήτημα σχετικά με τον τρόπο που ο ΣΥΡΙΖΑ θα διαχειριστεί το χρέος. Ποια είναι η δική σου άποψη;

Είναι ξεκάθαρο ποια είναι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Ακύρωση του μνημονίου και επανδιαπραγμάτευση του χρέους με σκοπό τη μεγαλύτερη διαγραφή του.  Αυτή τη στιγμή όλες οι προτάσεις που μελετώνται είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Κατά την άποψή μου υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη διαγραφή και την επιμήκυνση. Αυτό που λέει η κυβέρνηση για επιμήκυνση, είναι κάτι που και σε μια μελέτη του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής είχε αποκλειστεί ως λύση για το πρόβλημα του χρέους. Ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια επιθετική διαπραγμάτευση με τους δανειστές καλείται να επιτύχει το στόχο του προς όφελος της κοινωνίας. Το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Δεν μπορεί άλλωστε να θεωρείται βιώσιμο ένα χρέος με υποθέσεις απολύτως ανεδαφικές σχετικά με τα πλεονάσματα και τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας.

Κλείνει σήμερα το Φεστιβάλ Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ. Ως νέος άνθρωπος που είχε συμμετοχή για χρόνια στη Νεολαία, τι πιστεύεις ότι χρειάζεται σήμερα, προκειμένου ένας τέτοιος θεσμός να παραμένει πολιτικά ελκυστικός για τους νέους;

Τα Φεστιβάλ Νεολαίας αποτελούσαν πάντα μεγάλο γεγονός για τις οργανώσεις της Αριστεράς. Στις μέρες που διαρκεί το φεστιβάλ αποτυπώνεται η εναλλακτική πολιτική και πολιτιστική μας πρόταση προς τη νεολαία. Αυτό ακριβώς είναι και το μεγάλο στοίχημα σήμερα. Ξέρουμε ότι η νεολαία ως κοινωνική κατηγορία αλλάζει και ως προς τις αξίες της, τις ανάγκες και τα προβλήματά της. Αυτό έχει γίνει ακόμα πιο έντονο μέσα σε μια τόσο έντονη οικονομική και κοινωνική κρίση. Οι δικές μας πρακτικές –άρα και τα Φεστιβάλ– πρέπει να το λαμβάνουν αυτό υπόψη, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις πραγματικές απαιτήσεις της σημερινής νεολαίας. Δεν χρειάζονται στεγανά ανάμεσα στην πολιτικά οργανωμένη νεολαία και τους νέους. Να ζούμε μέσα στη νεολαία, να μην κλεινόμαστε σε γυάλινους πύργους. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα όχι μόνο για τα Φεστιβάλ, αλλά και για τις οργανώσεις νεολαίας. Να βρούμε τρόπους να είμαστε κοινωνικά χρήσιμοι, να εκφράζονται οι ανησυχίες των νέων ανθρώπων μέσα από τις πολιτικές οργανώσεις. Υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό στη νεολαία και πρέπει να το αξιοποιήσουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκρυσταλλώσει μια μέθοδο παρέμβασης σε αυτό το επίπεδο.

Βοηθάει ή δυσκολεύει το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον «κόμμα εξουσίας»;

Πιστεύω ότι θα μπορούσε να μας διευκολύνει. Δεν το λέω βέβαια με τη λογική που ακολούθησαν η Νεολαία ΠΑΣΟΚ και η ΟΝΝΕΔ, που λειτούργησαν ουσιαστικά ως γραφεία εύρεσης εργασίας ή στελέχωσης κυβερνητικών θέσεων. Μας διευκολύνει από την άποψη ότι η πιθανή κυβέρνηση της Αριστεράς αποτελεί μια πολύ σημαντική πρόκληση για τους νέους ανθρώπους. Δίνεται η δυνατότητα σε μια ολόκληρη γενιά να βάλει το δικό της λιθαράκι και να καθορίσει τον τρόπο που θα ζει για τα επόμενα χρόνια. Αν το κάνουμε με τρόπο που δίνει τη δυνατότητα πραγματικής συμμετοχής και έκφρασης, θα είναι καταλυτικό για την πολιτική μας παρέμβαση στη νεολαία.